خار حسرت

خار حسرت بوده آنچه¹از شاخ هستی چیده‌ام
رنگ محنت داشت آنچه² از روی دنیا دیده‌ام

تا کجا آرام گیرد جسم غم فرسود من
پاره‌یی سنگم ز کوه زندگی غلتیده‌ام

گر حقیرم می‌شناسد خصم جای شکوه نیست
زانکه من یک عمر در تحقیر خود کوشیده‌ام

تا کجا پایان پذیرد دور سرگردانی‌ام
ذره‌یی گردم درون آه خود پیچیده‌ام

در بهار زندگانی در خزان زندگی
کور بادا چشمم ار جز خار حسرت چیده‌ام

تنگدستی ها کشیدم در جوانی ای دریغ
من که در پیری بساط بینوایی چیده‌ام

1331در امامزاده داود گفته شد

1و2:در متن کتاب به صورت «آنچ» نوشته شده است

.

.

( دیوان-154 )

پاکی

با همه عاشقی و رندی و بی‌باکی ما
شبنم صبح خجل می‌شود از پاکی ما

خاطرم گرد تعلق نپذیرد گویی
در دل آب نشسته‌ست تن خاکی ما

عاشق پاکیم ار فرق کند،ور نکند
در بر پیر فلک پاکی و ناپاکی ما

همچو می در دل مینای بلورین پیداست
در تن خاکی ما،فطرت افلاکی ما

گر به مقصد نرسیدم ز دویدن غم نیست
طی این راه فزون بود ز چالاکی ما

بهر آسایش خود راه یقین جوی ار نه
به حقیقت نرسد لطمه ز شکاکی ما

غمکی بر دل تو،گر ز حسد مانده بیا
می بخور تا نخوری غم ز طربناکی ما

.

.

( دیوان-60/61 )

دودکش ها

دودکش ها بر فراز بام‌ ها

                           هر نفس آهی ز دل بر می‌کشند

وز دهان قیرگونشان دودها

                           زاغ‌وش بر آسمان پر می‌کشند

                            *          *          *

رنگ این سرخ است و رنگ آن کبود

                           دود این تیره‌ست و دود آن سپید

با زبانی بی‌زبان این دودها

                           نغمه ها دارند و نتوانی شنید

                            *          *          *

آن یکی از پهن خوان منعمان

                           داستان عز و ناز آرد ترا

وین یکی از مطبخ بیچارگان

                           قصه‌ی فقر و نیاز آرد ترا

                            *          *          *

این یکی گوید در آن بستان‌سرا

                           گربه و سگ هم به ناز آموخته‌ست

آن یکی گوید درین ویرانه جای

                           کودکان را جان ز حسرت سوخته‌ست

                            *          *          *

آن یکی گوید در آن خرم بهشت

                           عالمی شادی نگر،مستی ببین

این یکی گوید در این ماتمکده

                           معنی فقر و تهی‌دستی ببین

                            *          *          *

نی غلط گفتم غلط کان دودها

                           زآن همه فقر و غنا دلخسته‌اند

از درون تیره جانان قصه ها

                           بر زبان دارند و لب ها بسته‌اند

                            *          *          *

بسته گوش و بسته لب خاموش و نرم

                           درهم آمیزند و ناپیدا شوند

زین نواها گوش چرخ آکنده است

                           پس چرا این دودها گویا شوند

.

.

( دیوان-392/93 )

زیر بید معلّق

سرخوش به زیر بید معلق به طرف جوی
مست وصال آن بت دلجو نشسته‌ام

او جا گرفته بر سنگی و من به عجز
در زیر پای او به دو زانو نشسته‌ام

گفتم که روی شکوه ندارم به هیچ روی
تا با تو ای نگار پری‌رو نشسته ام

دانی و لیک بی تو چه شب‌های دردناک
در جوی اشک بر لب این جو نشسته‌ام

از پیچ و تاب این تن لاغر عجب مدار
بر آتش فراق تو چون مو نشسته‌ام

اکنون ببوسی ای گل خوشبوی عشق من
لب غنچه کن که غنچه بدین بو نشسته‌ام

دستی ز لطف بر سر و رویم کشید و گفت
منشین به فکر زشت که نیکو نشسته‌ام

ز افسون شاعرانه به دام آمدم ولی
شادم که با حریف سخنگو نشسته‌ام

اکنون که دل به سوی توام می‌کشد چه غم
گر ز آستان عقل به یکسو نشسته‌ام

*          *          *

ناگه مه دو هفته ز دامان خاوران
سر بر کشید و دید که با او نشسته‌ام

بوسی ز دور داد به روی حبیب من
پس زیر ابر شد که نگردد رقیب من

.

.

( دیوان-349/50 )

صبر و تحمل

دامن صبر و تحمل چاک شد
زین سپس دامان غم را چاک کن

شام غم را با صبوری نور ده
اشک خود را با تبسم پاک کن

از بهار،از باده،ار عشق،از صفا
گفتگوها با دل غمناک کن

تا ز هر خارت دوصد گل بشکفد
فطرت افزون طلب را خاک کن

از حسد،از کینه،از حرص و غضب
تا توانی لوح دل را پاک کن

.

.

( دیوان-456 )

زندگی تا زندگی

گر نشان زندگی،جنبندگی است¹

خار در صحرا،سراپا،زندگی است

هم جعل زنده‌ست و هم پروانه،لیک²

فرق ها،از زندگی،تا زندگی است

پرسش روز جزا،بی‌حاصل است

چون حساب زندگی،با زندگی است

ما ز جام زندگی خون می‌خوریم

راستی مرگ است این،یا زندگی است؟

گرچه بدنام است بو یحیی ولی³

آنکه جان می‌گیرد،از ما،زندگی است

1-این قطعه مردف به ردیف «زندگی» و بدون مطلع است.

2-جُعَل:حشره‌یی بزرگتر از سوسک که در بیابن های گرم«زندگی» می‌کند و بیشتر روی سرگین حیوانات می‌نشیند و آن را می‌غلطاند و از این رو،«سرگین غلطان» هم نامیده می‌شود

3-بویحیی:کنیت عزرائیل است

.

.

( دیوان-473 )

معبد من

پیرامن آن چشمه سار دلکش

در سایه ی آن کوه سر کشیده

بستانی و در بوستان سرایی است

بر گوشه ی استخری آرمیده

جائی به خوشی چون صباح روشن

آبی به صفا چون دم سپیده

آنجاست بتی نازنین که با او

رنگ از رخ زیبای گل پریده

در پرده ی مواج نارون ها

چون سایه به دامان گل خزیده

در خیمه یی از نسترن نشسته

بر بستری از پرنیان لمیده

شیرین تر از آن کایدم به خاطر

دلکش تر از آن کایدت به دیده

عیبم مکن ار آن فرشته خو را

بت کرده،خدا کرده می پرستم

بر من نگهی کرده خنده آمیز

ماهی است که از آن نگاه مستم

گاهی سخنی گر نپرسد از من

باور نکنم در برش که هستم

شد مبتذل این نکته بس که گفتند

با عهد تو عهدها شکستم

اما چه توان کرد زانکه من هم

با الفت او از جهان گسستم

.

.

( دیوان-378/79 )

آیا به یاد داری؟

آیا به یاد داری آن روز را که با هم

                                   تا شامگه چمیدیم بر طرف بوستان ها

آیا به یاد داری کان شب چگونه ماندیم

                                   بر قایقی سبک سیر،در زیر آسمان ها

آیا به یاد داری کز دفتر نگاهم

                                   می خواند چشم مستت آشفته داستان ها

                                   *          *          *

یارب چه عالمی بود آن شب که پیش پایت

                                   بر سبزهای وحشی چون شبنم اوفتادم

از درگه دو چشمت با خلسه یی روان بخش

                                   بر آستان روحت،آهسته پا نهادم

پنداشتم که آنجا دنیای نور و پاکی است

                                   چیزی ندیدم اما خود را فریب دادم

                                   *          *          *

آیا به یاد داری آن چشمه را؟ چه خوشتر

                                   کز عمر رفته دیگر با خود سخن نگویم

رفتی تو و آرزو خفت در گرد ناامیدی

                                   آن قصه را ازین بیش با خویشتن نگویم

                                   *          *          *

افسانه های آن روز دیگر کهن شد اما

                                   زان کهنه داستان ها چیزی به یاد داری

زان شب که پر کشیدیم با عشقی آسمانی

                                   سرخوش بر آسمان ها چیزی به یاد داری

آن نغمه ها که خواندی،آن عهد ها که بستی

                                   با من بگو کز آن ها چیزی به یاد داری

                                                           چیزی به یاد داری

دربند1335

.

.

( دیوان-308/09 )        

برگ نامرادی

ای برگ خشک نامرادی

                       از شاخه ی هستی جدا شو

ای خنده ی امید و شادی

                       یک لحظه با لب آشنا شو

                       *          *          *

ای اشک حسرت،یک دم آخر

                       دامان مژگان را رها کن

تا چند سوزم در غم آخر

                       دل را به شادی آشنا کن

                       *          *          *

روشن کن ای گل‌رخ که ما را

                       جایی در آن دل هست یا نه

دامان کوتاه تو یارا

                       افتد مرا در دست یا نه

                       *          *          *

ای آرزوی آرزوها

                       ما نیز داریم آرزویی

ای نکته بخش گفتگوها

                       با ما هم آخر گفتگویی

                       *          *          *

آشفته‌تر ز آشفته مویت

                       بر بام منزل خفته بودم

مست از شراب جست‌جویت

                       ترک دو عالم گفته بودم

.

.

( دیوان-397 )

سعادت زود گذر

گفتا سعادتی است وصالم ولی بدان
کاندر جهان سعادت کس جاودانه نیست

فرصت شمار دولت دیدار و وصل را
دایم همای بخت درین آشیانه نیست

ساقی به کام و باده به جام و بخت رام
برخور کنون ز عیش که جای بهانه نیست

در خانه ی تو مشعل اقبال روشن است
امشب ولی چو روز شود،کس به خانه نیست

.

.

( دیوان-439 )